Adalet, Şeffaflık, Hakkaniyet

Son günlerde Ticaret Bakanlığı, kafe-restoranlarda “zorunlu servis / masa / kuver ücreti” uygulamasına son verecek bir düzenlemeyi hayata geçiriyor. Bu karar, gündelik hayatın içinde hepimizin karşılaştığı haksızlıklar silsilesine dur demek anlamına geliyor.

Çünkü biz “yemeği yedim, içeceği içtim” diyerek fiyata razı olurken; birçok işletmede adisyonun altında “20–50 TL masa/servis ücreti” gibi ek kalemlerle karşılaşıyorduk. Ne yazık ki bu kalemler genelde zorunlu sayılıyor; müşteriye “kalkarsan bu ücreti ödersin” mesajı veriyordu. Bu uygulama, tüketiciyi hem şaşırtıyor hem de “kimin hakkı ne kadar?” sorusunu anlamsız kılıyordu.

İşte tam da bu yüzden bu yasak çok yerinde. Artık kişi, sipariş ettiği şeyin ücretini ödeyecek; başka ücret yok. Bahşiş veya kuver gibi ekstra ödemeler olursa ancak bunlar gönüllülük esasına dayanacak. Bu şeffaflık, hem tüketicinin hem işletmenin daha doğrusu, sektörün lehine…

Bugüne kadar bu zorunlu ek ücretleri savunanların gerekçesi genelde şuydu:

“Bu gelir garson ve hizmet personeli için.” Hatta TURYİD adlı sektör temsilcileri bu servisin çalışma mevzuatına dayalı olduğunu söylüyordu. Ancak gerçek şu ki: Eğer hizmetin maliyeti fiyat listesinde açıkça yer almışsa ve bu liste müşterinin görebileceği şekilde asılmışsa o zaman fiyat şeffaf olur. Tüketici neyi, neden ödediğini bilir.

Oysa bugüne kadar birçok yer bu kuralı çiğnedi. Menüde görünür de olmadı, masada değil hesapta son anda çıktı. Bu adeta “hesap oyunu” idi…

Şimdi bu oyun bitecek. Bu düzenleme, sadece haksız ek ücretleri ortadan kaldırmakla kalmıyor; aynı zamanda “fiyat – hizmet – şeffaflık” üçlüsünü yeniden inşa etme sözüdür. Bu, tüketicinin hakkını savunmak, bu adalet arayışı…

Ama diğer yandan kafelerde, restoranlarda çalışan insanlar da ek gelirlerinden olmasın. Çünkü kimi zaman bu servis/kuver ücreti, garsonun “maaş” niyetine ek bir ödeme olmuş olabilir. Bu yüzden devletin, çalışanların haklarının korunacağı; ücret adaletinin gözetileceği bir düzen kurması önemli.

Sonuç: Bu adım miladi olabilir. Artık saat 00:00’da kalkacak ve “hesapta sürpriz yok” diyebiliriz. Restoran, kafe, pastane gibi işletmelerde yediğin kadar ödeyeceksin. Başka bir kalem olursa, senin isteğine bağlı olacak.

Bu müşterinin hakkı…

Bu tüketicinin hakkı…

Bu adil bir düzenin şartı!