Ara Tatil Çocuklar İçin Fırsata Dönüşmeli

Okullar kapanır kapanmaz çocukların yüzünde beliren o sevinç, yılın en güzel anlarından biridir. Defterler bir kenara bırakılır, çantalar duvara asılır, sabah erken kalkma telaşı biter. Ancak bu yıl da olduğu gibi, kasım ayına denk gelen 9 günlük ara tatil, çocuklara sadece dinlenme değil, aynı zamanda gelişim ve yenilenme fırsatı da sunuyor. Velilerin “tatil boyunca sadece dinlensin” düşüncesi iyi niyetlidir ama tamamen boş geçirilen bir ara tatil, çocuklarda hem akademik hem psikolojik bir boşluk yaratabiliyor. Elbette çocuklar dinlenecek, oyun oynayacak, geç kalkacak, biraz gevşeyecek. Ama bu süreci tamamen kopma değil, denge kurma zamanı olarak görmek gerekiyor.

Pandemi döneminden bu yana çocukların en büyük zaman tuzağı ekranlar oldu. Tabletler, telefonlar, bilgisayar oyunları… Tatil günleri, bu alışkanlıkların kontrolden çıktığı bir döneme dönüşebiliyor. Oysa ekran süresini sınırlayıp yerine keyifli ama geliştirici aktiviteler koymak mümkün. Ailece film izlemek, doğa yürüyüşüne çıkmak, masa oyunları oynamak ya da birlikte yemek yapmak bile bir etkinliktir. Çocuk sadece akademik olarak değil, sosyal becerilerini, sabrını, iletişimini de geliştirir bu anlarda.

Tatil, okuma alışkanlığını pekiştirmenin de en güzel zamanıdır. Çocuğu sıkmadan, “şunu oku” diye zorlamadan, birlikte kitapçıya gidip kendi seçimini yapmasına izin vermek büyük fark yaratır. Okuma, yalnızca ders başarısını artırmaz; empati duygusunu, kelime dağarcığını, hayal gücünü ve ifade becerisini güçlendirir. Akşamları yarım saatlik bir “kitap saati” rutini oluşturmak, tatilden sonra bile sürdürülebilecek güzel bir alışkanlığa dönüşebilir.

Küçük bir piknik, sahilde yürüyüş, köydeki akrabalara kısa bir ziyaret… Tüm bunlar çocukların hem doğayla bağ kurmasını hem de şehir yaşamının koşuşturmasından uzaklaşmasını sağlar. Doğayla vakit geçiren çocukların stres seviyesinin azaldığı, özgüvenlerinin arttığı biliniyor. Ayrıca ekranın ve betonun hâkim olduğu dünyada bir ağacı, bir taşı, bir kuşu yakından gözlemlemek, çocuğun iç dünyasında büyük bir fark yaratıyor.

Tatiller, aile içi iletişimi güçlendirmek için de paha biçilemez fırsatlardır. Anne babalar çoğu zaman “birlikteyiz” zanneder ama aslında herkesin elinde telefon, gözleri ekrandadır. Oysa gerçekten birlikte olmak; konuşmak, gülmek, bir şeyleri paylaşmak, hatıra biriktirmektir. Birlikte kahvaltı hazırlamak, film izlemek, eski fotoğraflara bakmak, aile büyüklerini ziyaret etmek bile çocukta aidiyet duygusunu pekiştirir.

Çocukların hayal gücü, sınav stresinden ve ödev baskısından uzak oldukları dönemlerde daha özgürce gelişir. Bu nedenle ara tatil, resim yapmak, hikâye yazmak, el işiyle uğraşmak, müzikle tanışmak gibi etkinliklerle dolu geçebilir. Velilerin burada yapması gereken şey, yönlendirmekten çok cesaretlendirmektir. “Yanlış olur” kaygısıyla değil, “denemekten ne zarar gelir” düşüncesiyle yaklaşmak gerekir.

Unutmamak gerekir ki ara tatiller, öğrencilerin eğitimden uzaklaşması için değil; yoğun temponun ardından dinlenip dengelerini bulmaları için verilir. Bu dönemde hem zihin hem beden dinlenmeli ama tamamen pasifleşmemelidir. Öğrenciler için tatil sonrası okula dönüşün sancısız geçmesi, bu 9 günü nasıl değerlendirdikleriyle doğrudan ilgilidir.

Velilere gelince… Tatilde çocuğa sürekli “ders çalış” demek kadar, “hiçbir şey yapma” demek de doğru değildir. Anahtar kelime dengedir. Biraz oyun, biraz doğa, biraz kitap, biraz aile… Hepsi bir aradaysa, o tatil gerçekten verimli geçmiş demektir.

Sonuç olarak 9 günlük bu ara tatil, çocuklar için yalnızca bir mola değil, küçük ama önemli bir kendini yenileme dönemidir. Her tatil, bir sonraki dönemin enerjisini taşır. Çocuklar hem dinlenip hem öğrenebilir, hem eğlenip hem düşünebilirler. Veliler içinse görev, bu süreçte yöneten değil, eşlik eden olmaktır. Çünkü çocuk, en çok birlikte geçirilen anılardan öğrenir.